Wat is het onderscheid tussen emissie, concentratie, blootstelling en depositie?
Het onderscheid tussen ‘emissie’, ‘concentratie’, ‘blootstelling’ en ‘depositie’ is essentieel wanneer we het hebben over luchtkwaliteit.
'Emissie' verwijst naar de hoeveelheid verontreinigende stoffen die vrijkomen bij een bepaalde bron, zoals fabrieken, auto's, elektriciteitscentrales, branden en andere activiteiten of gebeurtenissen. Het kan verschillende stoffen omvatten, zoals zwaveldioxide (SO₂), stikstofdioxide (NO₂), koolstofmonoxide (CO), vluchtige organische stoffen (VOS) en fijn stof (PM₂.₅ en PM₁₀). Emissies zijn de directe uitstoot van deze verontreinigende stoffen in de atmosfeer en worden uitgedrukt als de totale massa van de stof die vrijkomt.
Aan de andere kant verwijst 'concentratie' naar de hoeveelheid verontreinigende stoffen die daadwerkelijk in de lucht aanwezig zijn op een bepaalde plaats en tijd. Het meet de hoeveelheid verontreinigende stoffen per volume lucht, vaak uitgedrukt in microgram per kubieke meter (µg/m³) of delen per miljoen (ppm). Concentratie wordt beïnvloed door factoren zoals emissies, atmosferische omstandigheden (zoals wind, temperatuur en neerslag) en de reacties tussen verschillende verontreinigende stoffen in de lucht.
'Blootstelling' is een term die gebruikt wordt om aan te geven hoeveel van een verontreinigende stof daadwerkelijk door individuen ingeademd of opgenomen wordt. Blootstelling houdt niet enkel rekening met de concentratie op een locatie maar ook met het aantal mensen dat er woont, werkt of algemeen actief is. In sommige gevallen kan naar specifieke blootstelling van bijvoorbeeld leeftijdscategorieën, zwangere vrouwen of chronisch zieken aan een vervuilende stof gekeken worden.
‘Depositie’ ten slotte verwijst naar de neerslag of afzetting van verontreinigende stoffen uit de lucht naar het aardoppervlak. Het is het proces waarbij verontreinigende deeltjes of gassen uit de atmosfeer naar beneden komen en zich hechten aan grond-, vegetatie-, water- en andere oppervlakken. Er zijn twee belangrijke vormen van depositie: droge depositie en natte depositie.
- Droge depositie: Dit treedt op wanneer verontreinigende stoffen direct op het aardoppervlak worden afgezet zonder tussenkomst van neerslag. Wind en zwaartekracht kunnen deeltjes naar beneden brengen, waar ze op bodems, gebouwen of vegetatie terechtkomen.
- Natte depositie: Dit gebeurt via neerslag, zoals regen of sneeuw. Verontreinigende stoffen lossen op in regendruppels en worden zo naar de grond gebracht. Dit kan leiden tot de afvoer van verontreinigende stoffen naar oppervlaktewateren of bodems.
Figuur: Conceptuele weergave van emissie uit landbouw, transport, industrie en gebouwen, concentratie in de atmosfeer, blootstelling van mensen, en droge en natte depositie.
Dus, terwijl ‘emissie’ verwijst naar de uitstoot van verontreinigende stoffen door bronnen, en ‘concentratie’ zich richt op de hoeveelheid van deze stoffen in de lucht op een bepaalde plaats en tijd, geeft 'blootstelling' aan hoeveel van die verontreinigende stoffen werkelijk door individuen ingeademd worden. Wanneer de verontreinigende stoffen vanuit de lucht op het grondoppervlak terechtkomen is sprake van ‘depositie’.
